Ήθη και έθιμα του Δεκαπενταύγουστου

Η Κοίμηση της Θεοτόκου αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της χριστιανοσύνης -αφού δίνει περιθώρια για χοντρή κονόμα- και γιορτάζεται σε όλη των χώρα με ελπίδα, κατάνυξη, ευλάβεια και βυζαντινή μεγαλοπρέπεια.
Τα ήθη και τα έθιμα του Δεκαπενταύγουστου είναι αναρίθμητα, αφού ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, μιας και εμείς οι Έλληνες είμαστε αναρχικοί.
Στη Σιάτιστα στην Κοζάνη υπάρχει το έθιμο των καβαλάρηδων που στολίζουν τα άλογά τους σαν λατέρνες και πάνε στο μοναστήρι της Παναγιάς της Καβαλάρισσας, για να προσκυνήσουν.
Εδώ υπάρχει κάθε χρόνο ένα θαύμα, αφού τα άλογα ποτέ δεν χέζουν στο μοναστήρι της Παναγίας αλλά τα κρατάνε για μετά.
Οι καβαλάρηδες τρώνε, πίνουν και χορεύουν, και μετά επιστρέφουν στη Σιάτιστα, για να αφήσουν τα άλογά τους και να μπουν ξανά στις Μερσεντές, ώστε να πλακώνονται στις χριστοπαναγίες με τους άλλους οδηγούς.
Το έθιμο των προσκυνητών καβαλάρηδων έχει τις ρίζες του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας -όπως όλα τα ωραία έθιμα της χώρας μας-, οπότε πρέπει να επιστρέψουν κάποια στιγμή οι Τούρκοι, ώστε να ανανεώσουμε επιτέλους τα έθιμά μας.
Οι Τούρκοι επέτρεπαν στους κατοίκους να κάνουν μια μέρα βόλτα με τα άλογα, οπότε αυτοί έκαναν ιππασία αλλά νόμιζαν πως κάνουν επανάσταση.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο Δεκαπενταύγουστος στην Κεφαλονιά, αφού στο ναό της Κοιμήσεως εμφανίζονται μέσα και έξω από το ναό μικρά φίδια που δαγκώνουν μόνο όσους δεν ρίχνουν πάνω από δέκα ευρώ στο παγκάρι.
Σύμφωνα με την παράδοση, στην περιοχή αυτή υπήρχε ένα μεγάλο μοναστήρι της Παναγίας αλλά δέχτηκε επίθεση από πειρατές που ήταν καυλοπυρέσσοντες επειδή είχαν καιρό να πιάσουν λιμάνι και είχαν βαρεθεί να πηδάνε τον μούτσο, οπότε οι καλόγριες -που δεν ήθελαν να τις πηδήσουν οι πειρατές γιατί ήταν όλες ορκισμένες λεσβίες- παρακάλεσαν την Παναγία να τις κάνει πουλιά ή φίδια.
Η Παναγία τις έκανε φίδια, γιατί σκέφτηκε πως οι πειρατές ήταν τόσο πυρωμένοι που μπορεί να πηδούσαν τα πουλιά αλλά θα ήταν κάπως δύσκολο να πηδήξουν τα φίδια, γιατί ξέρουμε περιπτώσεις από την αγνή ελληνική ύπαιθρο που κάποιοι συμπατριώτες μας φιστίκωσαν μια κότα αλλά δεν ξέρουμε ούτε μια περίπτωση που κάποιος να κουτούπωσε μια οχιά.
Όπως λέει η παράδοση, αν τα φίδια δεν εμφανιστούν κάποια χρονιά, αυτό είναι πολύ κακό σημάδι αλλά τα φίδια της Παναγίας εμφανίστηκαν κανονικά τον Δεκαπενταύγουστο πριν την χρεοκοπία της χώρας, οπότε καταλαβαίνουμε πως η χρεοκοπία είχε και την έγκριση της Παναγιάς της Φιδίσιας.
Το πιο διαδεδομένο έθιμο στα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου είναι οι αναρίθμητοι μπάφοι, που φέρνουν τους πιστούς σε μια ονειρική κατάσταση και τους βοηθούν να κατανοήσουν καλύτερα τα πάθη που βίωσε η Παναγιά η Χασικλού.