Οι πληρεξούσιοι του Ν. Φθιώτιδας και της επαρχίας Μενδενίτσης που υπέγραψαν το Σύνταγμα της Ελλάδας το 1844
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ
Σοφία Βακιρτζηδέλη
βιβλιοθηκονόμος - προϊσταμένη ΓΑΚ - Αρχείων Ν. Φθιώτιδας
ΘΕΜΑ
Οι πληρεξούσιοι του Ν. Φθιώτιδας που υπέγραψαν το Σύνταγμα της Ελλάδας το 1844 και το πρακτικό εκλογής των πληρεξουσίων της τότε επαρχίας Ζητουνίου
Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας από τον Όθωνα καθώς και τα πολλά προβλήματα που ταλάνιζαν την χώρα προκάλεσαν την γενική δυσαρέσκεια του λαού. Η εσωτερική και εξωτερική πολιτική, η κακή οικονομική διαχείριση, οι εθνικές γαίες, η εκπαίδευση κ.α. οδήγησαν στην αναίμακτη Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843. Το πρώτο άμεσο αποτέλεσμα των γεγονότων ήταν να δεχτεί ο Όθωνας την παραχώρηση Συντάγματος στον Ελληνικό λαό και τη μετάβαση της Ελληνικής Πολιτείας από την απόλυτη μοναρχία στη συνταγματική μοναρχία.
Το αίτημα υλοποιήθηκε ύστερα από την περικύκλωση των ανακτόρων από τη στρατιωτική φρουρά υπό το Συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη και τη βοήθεια του λαού, σε μια προσπάθεια του Όθωνα να διατηρήσει το θρόνο του. Ο βασιλιάς υπέγραψε άμεσα το διάταγμα όπου όριζε ότι
«θέλει συγκαλεσθή Εθνική Συνέλευσις διά να συντάξωμεν μετ’ αυτής το Σύνταγμα του Κράτους».
Διαδικασία εκλογής πληρεξουσίων
Η προκήρυξη των εκλογών έγινε στις 7 Σεπτεμβρίου 1843 και η εκλογική διαδικασία ολοκληρώθηκε μέχρι τα τέλη Οκτώβρη. Η εκλογή των πληρεξουσίων έγινε με βάση το «εκλογικό νομοθετικό ψήφισμα» του 1829, δηλαδή με το νόμο του Καποδίστρια «περί παραστατών» όπως προέβλεπε η απόφαση – διακήρυξη του υπουργικού συμβουλίου «προς τους κατά την Επικράτειαν Διοικητάς».
Η εκλογική διαδικασία ήταν περίπλοκη σε σχέση με το σήμερα. Σύμφωνα με το νόμο, η εκλογή των πληρεξουσίων θα γίνονταν σε κάθε χωριό μαπό τους έχοντας δικαίωμα ψήφου, δηλαδή τους άρρενες ηλικίας 25 ετών και άνω, οι οποίοι εξέλεγαν αντιπροσώπους ανάλογα με τον πληθυσμό. Αυτοί συνέρχονταν και αφού διαπιστώνονταν η νομιμότητα της εκλογής τους, εξέλεγαν τετραπλάσιο του αριθμού των πληρεξουσίων,τους «εκλέκτορες». Οι εκλέκτορες κατάρτιζαν τον κατάλογο των υποψηφίων πληρεξουσίων, από τον οποίο εκλέγονταν τελικά οι πληρεξούσιοι, χωρίς να υπάρχει δέσμευση να έχουν εκλεγεί ως αντιπρόσωποι κάποιου χωριού. Τέλος, οι πληρεξούσιοι εφοδιάζονταν με αναγνωριστικά έγγραφα της εκλογής τους από το Επαρχιακό Συμβούλιο.
Οι εκλογείς συγκεντρώνονταν σε κάποιο ναό για να ψηφίσουν τους πληρεξουσίους κάθε επαρχίας για την συνέλευση. Οι εκλογές γίνονταν σε δύο (2) ημέρες. Την πρώτη ημέρα εξετάζονταν από Επιτροπή που εκλέγονταν, η νομιμότητα της εκλογής των αντιπροσώπων και τη δεύτερη μέρα ύστερα από τη Θεία λειτουργία και την ορκωμοσία των αντιπροσώπων, εκλέγονταν οι πληρεξούσιοι με ψηφοφορία.
Αν και οι Έλληνες είχαν να ψηφίσουν πάνω από 10 χρόνια, δεν παρουσιάστηκαν σοβαρά προβλήματα ή αλλοιώσεις στην ελεύθερη βούληση των ψηφοφόρων. Σε κάποια μέρη μόνο λόγω διαφωνιών των αντιπροσώπων διεξήχθησαν διπλές εκλογές, όπως στην επαρχία Ζητουνίου.
Η εκλογή πληρεξουσίων της Φθιώτιδας
Για την εκλογή των πληρεξουσίων στις τότε επαρχίες του Νομού Φθιώτιδας διεξήχθησαν τέσσερις εκλογές:
Στην τότε Επαρχία Ζητουνίου, έγιναν διπλές εκλογές στις 17-18 Οκτώβρη και στις 19 Οκτώβρη 1843. Στην πρώτη συνέλευση ψήφισαν σαράντα εκλογείς όπου εξέλεξαν παμψηφεί για πληρεξούσιους το Δρόσο Μανσόλα και το Γεώργιο Δυοβουνιώτη. Στη δεύτερη ψήφισαν είκοσι εννιά εκλογείς και εξέλεξαν παμψηφεί για πληρεξούσιους το Δρόσο Μανσόλα και τον Ιωάννη Βελέντζα
Στην τότε Επαρχία Μενδενίτσης, οι εκλογές έγιναν στις 16-17 Οκτώβρη και ψήφισαν είκοσι οχτώ εκλογείς. Πληρεξούσιοι εκλέχτηκαν ο Αναγνώστης Εγγολφόπουλος με 18 ψήφους υπέρ και 10 κατά, ενώ ο Γιώργης Ντερνιτσιώτης με τον Αναγνώστη Κλοτόπουλο ήρθαν σε ισοψηφία με 16 υπέρ και 12 κατά ο καθένας. Μεταξύ των δύο ισοψηφούντων, έγινε κλήρωση και κληρώθηκε ο Γιώργης Ντερνιτσιώτης.
Στην τότε Επαρχία Αταλάντης, οι εκλογές έγιναν στις 16-17 Οκτώβρη.
Ψήφισαν είκοσι εφτά εκλογείς, όπου εξέλεξαν πληρεξούσιους τον Σπυρίδων Β. Τριχά με 17 ψήφους υπέρ και 10 κατά και τον Χριστόδουλο Δημητρίου με 22 ψήφους υπέρ και 5 κατά.
Στην τότε Επαρχία Υπάτης, οι εκλογές έγιναν στις 16-17 Οκτώβρη.
Ψήφισαν εξήντα έξι (66) εκλογείς όπου εξέλεξαν παμψηφεί τον Ευάγγελο Κοντογιάννη και τον Γεώργιο Αινιάνα, ο οποίος εκλέχθηκε γραμματέας της Εθνοσυνέλευσης και με αυτή την ιδιότητα υπέγραψε το Σύνταγμα.
Πρακτικά εκλογής πληρεξουσίων της τότε επαρχίας Ζητουνίου
Όπως προαναφέρθηκε, σε κάποιες επαρχίες διεξήχθησαν διπλές εκλογές για την ανάδειξη των πληρεξουσίων. Η επαρχία Ζητουνίου ήταν μία από αυτές λόγω της δυσαρέσκειας κάποιων εκλογέων. Ας δούμε όμως τα γεγονότα με βάση το πρακτικό εκλογής των πληρεξουσίων.
Η Προκαταρκτική συνέλευση έγινε στις 17 Οκτωβρίου στο Ναό του Αγίου Νικολάου υπό τον Δήμαρχο Λαμίας Γ.Π. Χαλμουκόπουλο. Οι εκλογείς εξέλεξαν ομοφώνως Πρόεδρο της συνέλευσης τον Δούκα Φίλωνος και πέντε γέροντες, οι οποίοι στη συνέχεια έλεγξαν τη νομιμότητα των τίτλων των εξήντα εννέα εκλογέων. Από αυτούς, τρεις εκλογείς δε κρίθηκαν νόμιμοι και έτσι παρέμειναν εξήντα έξι εκλογείς.
Την επόμενη ημέρα, οι εκλογείς αυξήθηκαν στους εξήντα εφτά μετά την αναγνώριση της νομιμότητας του τίτλου ενός εκλογέα από το Λογγίτσι και προχώρησαν στην εκλογή των πληρεξουσίων. Αφού έγινε η ανάγνωση των πρακτικών την προηγούμενης μέρας, ο Πρόεδρος πρότεινε να συνταχθεί ο κατάλογος με τους υποψήφιους πληρεξούσιους. Σύμφωνα με τις οδηγίες, οι εκλέκτορες κατάρτιζαν τον κατάλογο των υποψηφίων πληρεξουσίων, οι οποίοι έπρεπε να είναι σε 4πλασιο αριθμό από αυτούς που τελικά θα εκλέγονταν. Η επαρχία Ζητουνίου έπρεπε να εκλέξει δύο πληρεξουσίους, άρα οι υποψήφιοι ήταν οι εξής οχτώ: Δρόσος Μανσόλας,
Γεώργιος Δυοβουνιώτης, Χριστόφορος Περραιβός, Κ. Φραγκογιαννάκης, Ν. Χρυσοβέργης, Δούκας Φίλωνος, Αθ. Τσίγκας και Δ. Χατσίσκος.
Μόλις έγινε η ανάγνωση του καταλόγου των υποψηφίων από το Πρόεδρο, 27 αντιπρόσωποι «δυσαρεστηθέντες άνευ τινός αιτίας, ανεχώρησαν από την Συνάθροισιν». Οι υπόλοιποι σαράντα αφού έκριναν ότι υπάρχει νόμιμη πλειοψηφία, προχώρησαν στις εργασίες εκλογής και αφού ορκίστηκαν, τελικά «εξελέξαντο παμψηφεί ως πληρεξουσίους της πρώην επαρχίας Ζητουνίου (ήδη δε Φθιώτιδος) τους κ. Δρόσον Μανσόλαν και Γεώργιον Δυοβουνιώτην». Το πρακτικό το υπογράφουν ο Ιερέας, ο Πρόεδρος, ο Γραμματέας της Δημαρχίας Λαμίας και οι εκλογείς και έχει την επίσημη σφραγίδα του Δήμου Λαμιέων.
Οι είκοσι εφτά εκλογείς που αποχώρησαν, μαζί με άλλους δύο (σύνολο 29), σε έκθεσή τους με ημερομηνία 19 Οκτώβρη εξηγούν τους λόγους για τους οποίους αποχώρησαν. Οι κυριότεροι ήταν γιατί είχαν ενστάσεις για τον αριθμό των νόμιμων εκλογέων σε κάποια χωριά, καθώς και το ότι θεώρησαν ότι παραβιάσθηκε η ελεύθερη εκλογή, και έτσι συνήλθαν σε ξεχωριστή συνέλευση και εξέλεξαν τους Δρόσον Μανσόλαν και Ιωάννη Βελέντζα. Τελικά το Σύνταγμα το υπέγραψαν οι πληρεξούσιοι που εκλέχτηκαν από την πρώτη συνέλευση, δηλαδή ο Δρόσος Μανσόλας και ο Γεώργιος Δυοβουνιώτης.
Οι πληρεξούσιοι
Επαρχία Ζητουνίου
Ο Δρόσος Μανσόλας, ο οποίος καταγόταν από την Θεσσαλία, γεννήθηκε το 1779 και πέθανε στην Αθήνα το 1860. Προεπαναστατικά σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Ιένας και επιστρέφοντας στην Ελλάδα συμμετείχε στην προετοιμασία της Επανάστασης, στη διάρκεια της οποίας υπηρέτησε σε πολιτικές και νομοθετικές θέσεις και μετεπαναστατικά έλαβε διακεκριμένες δημόσιες θέσεις και διορίστηκε Σύμβουλος της Επικρατείας. Το Νοέμβριο του 1821 ήταν πληρεξούσιος Θεσσαλίας στον Άρειο Πάγο των Σαλώνων και τον Μάρτιο του 1822 συμμετείχε στο πολεμικό συμβούλιο των οπλαρχηγών στο Μπράλο. Ήταν πληρεξούσιος στις
Εθνοσυνελεύσεις της Επιδαύρου και του Άργους και το 1823 έγινε έπαρχος Αθηνών. Το 1833 διορίστηκε προσωρινός Διοικητικός Τοποτηρητής Ζητουνίου, Μπουδουνίτσης και Νέων Πατρών (ΦΕΚ 11/31-03-1833) και λίγο αργότερα διορίστηκε Διευθυντής της Νομαρχίας Φθιωτιδοφωκίδος (ΦΕΚ 20/29-05-1833). Διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών (1836-1837) επί της αρχιγραμματείας του Άρμανσπεργκ, Οικονομικών και Εξωτερικών και υπουργός των Εκκλησιαστικών και των Εξωτερικών επί πρωθυπουργίας Γ. Κουντουριώτου.
Στην Εθνοσυνέλευση του 1843 εκλέχτηκε πληρεξούσιος της τότε Επαρχίας Ζητουνίου καθώς και της Θεσσαλίας αλλά επέλεξε να εκπροσωπήσει το Ζητούνι. Από το 1847 έως το 1856 τιμήθηκε με το αξίωμα του γερουσιαστή. Μετέφρασε από τα γερμανικά και δημοσίευσε τα έργα «Διδασκαλία περί του ορισμού του Ανθρώπου και του Σπουδαίου»
(1829) και «Αλκιβιάδην» του Μαίζνερ (1837) σε 4 τόμους.
Ο Γεώργιος Δυοβουνιώτης, ήταν Στρατηγός της Ελληνικής Επανάστασης και γιος του αρματολού Ιωάννη (Νάκου) Δυοβουνιώτη. Γεννήθηκε το 1798 στην Άμφισσα αλλά μεγάλωσε στην Ιθάκη. Το 1812 ακολούθησε τον πατέρα του στον Αγώνα όπου πολέμησε ως πρωτοπαλίκαρο του. Λόγω του ότι ήταν όμηρος του Αλή Πασά, δεν πολέμησε κατά το
πρώτο έτος της Επανάστασης. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου υποτάχθηκε στον Κιουταχή θεωρώντας ότι ο Αγώνας απέτυχε.
Όταν αποφασίστηκε η εκστρατεία του Καραϊσκάκη, πήρε και πάλι τα όπλα προφασιζόμενος ότι η υποταγή στους Τούρκους ήταν αναγκαίο τέχνασμα. Το 1822, ο Άρειος Πάγος τον διόρισε χιλίαρχο και λίγο αργότερα έγινε στρατηγός. Διακρίθηκε για την στρατηγικότητα και την ανδρεία του σε πολλές μάχες. Μετά την απελευθέρωση, έγινε υποστράτηγος στον τακτικό στρατό και επί Όθωνος εκλέχτηκε γερουσιαστής.
Πέθανε φτωχός στην Αθήνα το 1868. Σύμφωνα με το μητρώο αγωνιστών,το κράτος χρωστούσε στον Γ. Δυοβουνιώτη 275,491 γρόσια, «άτινα διέθεσε προς συντήρησιν των σωμάτων τους εις διαφόρους εκστρατείας».Ο Γιώργης Ντερνιτσιώτης ή Δερνιτσιώτης, γεννήθηκε στη Ντερνίτσα το 1787. Το πραγματικό του επώνυμο δεν έχει εντοπιστεί αφού αυτό ξεχάστηκε και επικράτησε ως επώνυμο το όνομα της καταγωγής του. Με την έναρξη της επανάστασης τέθηκε επικεφαλής των συγχωριανών του και των γύρω χωριών και πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Μετά την επανάσταση, η Επιτροπή Εκδουλεύσεων τον ονόμασε λοχαγό (αξιωματικό Ε’τάξης) για τις υπηρεσίες του. Το 1839 ήταν Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θερμοπυλών. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος της επαρχίας Μενδενίτσας για την εθνοσυνέλευση του 1843 και αργότερα εκλέχτηκε βουλευτής. Διετέλεσε κατ’ επανάληψη Δήμαρχος Θερμοπυλών και ως Δήμαρχος πέθανε στον Άντερα (Σκάρφεια) τον Απρίλη του 1858.
Ο Αναγνώστης Εγγολφόπουλος ή Γκολφόπουλος, καταγόταν από τη Μενδενίτσα. Ήταν αγωνιστής του 1821 και μέλος της Φιλικής Εταιρείας.
Διετέλεσε πληρεξούσιος Εθνικών Συνελεύσεων της επαρχίας Μενδενίτσας. Αργότερα διετέλεσε βουλευτής μαζί με τον Γιώργη Ντερνιτσιώτη και υπέγραψαν μαζί το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας ως πληρεξούσιοι της επαρχίας Μενδενίτσας.
Ήταν ο πρώτος Δήμαρχος του Δήμου Θερμοπυλών. Στις 30/03/1828 του οφείλονταν 2.297 γρόσια και 22 παράδες «δι’ εξόφλησιν των βουλευτικών μισθών του χρηματίσαντος αντιπροσώπου εις την παύσασαν Βουλήν της επαρχίας Μενδενήτζα». Πέθανε το 1844.
Επαρχία Αταλάντης
Ο Σπυρίδων Β. Τριχάς, πληρεξούσιος της επαρχίας Αταλάντης, ήταν εξέχουσα προσωπικότητα της Αταλάντης από την τουρκοκρατία, κατά την εθνεγερσία και μετά την απελευθέρωση. Γιός του Βασίλη Τριχά, ο οποίος είχε διατελέσει και αυτός πληρεξούσιος Αταλάντης. Αγωνιστής του 1821, πολέμησε με το σώμα του Ιω. Ρούκη ως εικοσιπένταρχος. Μετεπαναστατικά διορίστηκε σε διάφορες θέσεις, μεταξύ των οποίων ως έπαρχος Λειβαδειάς το 1823 και αργότερα εκλέχτηκε και βουλευτής.
Ο Χριστόδουλος Δημητρίου, ήταν αγωνιστής του 1821, ο οποίος διέθεσε σημαντική περιουσία στον Αγώνα. Αν και πολλές φορές αναφέρεται ότι καταγόταν από την Αταλάντη, στο πρακτικό εκλογής των πληρεξουσίων αναφέρεται ότι η καταγωγή του ήταν από το Δήμο Ελάτειας.
Στην επανάσταση είχε κυρίως πολιτικά καθήκοντα. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση του 1843 και στη συνέχεια αποσύρθηκε από την ενεργό δράση.
Επαρχία Υπάτης
Ο Βαγγέλης Κοντογιάννης, πληρεξούσιος της τότε επαρχίας Υπάτης,ήταν γιος του Μήτσου Κοντογιάννη και πήρε μέρος στην Ελληνική Επανάσταση. Στην αρχή υπηρέτησε στο πλευρό του πατέρα του, μετά διοικούσε δικό του σώμα ώσπου τάχθηκε στο πλευρό του Καραϊσκάκη. Η προσωρινή Διοίκηση του 1825 τον τίμησε με το βαθμό του αντιστράτηγου. Στο Ναύπλιο, η αντιβασιλεία τον διόρισε αρχηγό του Η’ Τάγματος των ακροβολιστών. Ήταν παντρεμένος με την αδερφή του Μάρκου Μπότσαρη και πέθανε το 1869.
Βακιρτζηδέλη ΣοφίαΟ Γεώργιος Αινιάνας, εκλέχτηκε πληρεξούσιος της τότε επαρχίας Υπάτης και εκλέχτηκε γραμματέας της Συνέλευσης. Ήταν πρωτότοκος γιος του Ζαχαρία Αινιάνα, γεννημένος στο Μαυρίλο Τυμφρηστού το1788 και πέθανε στην Αθήνα το 1848. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και οι συμπατριώτες του τον εμπιστεύονταν και τον εξέλεγαν πληρεξούσιο. Μετά την επανάσταση, διορίστηκε Υπουργός της Αστυνομίας.
Αργότερα διορίστηκε Έφορος Στρατευμάτων της Στερεάς Ελλάδας. Αν και ο Γεώργιος Αινιάνας ήταν πολιτικός, διακρίθηκε και ως στρατιωτικός. Συμμετείχε στην Συνέλευση στην Επίδαυρο το 1826 ως πληρεξούσιος και στη Συνέλευση του Άργους ως ενδιάμεσος παράγοντας αυτής και του Κυβερνήτη. Διορίστηκε γερουσιαστής και παρέμεινε στο αξίωμα αυτό μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέρα από την πολιτική και στρατιωτική του δράση, ήταν σημαντική η συμβολή του στο πνευματικό κόσμο. Ασχολήθηκε με την τυπογραφία, εξέδωσε πολλά βιβλία και περιοδικά συγγράμματα όπως η «Αθηνά» και η «Ιωνία». Ασχολήθηκε κυρίως με ιστορικά,φιλολογικά, γλωσσολογικά και γεωγραφικά θέματα. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τον Γκιόλια (1981) «ο αγώνας του είχε διττό χαρακτήρα, διπλή σημασία: ήταν αγώνας πολιτικός και πνευματικός».
Επίλογος
Η Εθνοσυνέλευση απαρτίστηκε αρχικά από 221 πληρεξουσίους που εκλέχτηκαν από 92 εκλογικές περιφέρειες. Από αυτές οι 12 περιφέρειε είχαν λάβει μέρος στην επανάσταση του 1821 αλλά είχαν μείνει υπόδουλες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο αριθμός των πληρεξουσίων σταδιακά αυξήθηκε σε 244, διότι οι έδρες ορισμένων περιφερειών είχαν υπολογισθεί λάθος. Η Εθνική Συνέλευση συνήλθε σε πανηγυρική συνεδρίαση στις 8 Νοέμβρη 1843 και το γεγονός χαιρετίστηκε με 21 κανονιοβολισμούς. Προσωρινός πρόεδρος εκλέχτηκε ο Πανούτσος Νοταράς και μετά τον αγιασμό που τέλεσε ο αρχιεπίσκοπος, οι πληρεξούσιοι ορκίστηκαν και ο Όθωνας εκφώνησε τον «λόγον του Θρόνου». Η συζήτηση για το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα, το οποίο κατάρτισε επιτροπή από 21 νομομαθείς και λόγιους πληρεξούσιους, υπήρξε ζωηρή και με διάρκεια. Άρχισε στις 3 Γενάρη 1844 και τελείωσε στις 22 Φλεβάρη 1844. Την ίδια μέρα,επιτροπή της συνέλευσης, επέδωσε στον βασιλιά το σχέδιο που είχε εγκρίνει μαζί με 4 ψηφίσματα «δια να λάβη γνώσιν και επιφέρη τα όσας ήθελε
νομίσει αναγκαίας παρατηρήσεις». Τελικά το Σύνταγμα υπογράφηκε από 239 πληρεξουσίους.
Το σύνταγμα του 1844 ήταν ουσιαστικά μία συνθήκη, ένα συμβόλαιο μεταξύ του βασιλιά και του λαού και όχι «προϊόν» μιας κυρίαρχης λαϊκής αντιπροσωπείας. Εγκαθίδρυσε τη Συνταγματική Μοναρχία και ως βασικό πρότυπο είχε το Γαλλικό Σύνταγμα του 1830 και λιγότερο το Βέλγικο Σύνταγμα του 1831. Ο Όθωνας δέχτηκε τη παραχώρηση του συντάγματος για να διατηρήσει το θρόνο του δεν ήταν όμως διατεθειμένος να το εφαρμόσει πιστά με αποτέλεσμα την αυξανόμενη δυσαρέσκεια του λαού, που οδήγησε την εξέγερση της 10ης Οκτωβρίου 1862 και τελικά την έξωσή του.
Το Σύνταγμα αποτελούνταν από 107 άρθρα με κύρια χαρακτηριστικά του την καθιέρωση της μοναρχικής αρχής και της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, την αναγνώριση εκτεταμένων αρμοδιοτήτων του βασιλιά στη νομοθετική εξουσία, την καθιέρωση της Γερουσίας και της ευθύνης των υπουργών για τις πράξεις του βασιλιά. Τέλος, με τον εκλογικό νόμο της 18ης Μαρτίου 1844, καθιερώνεται η καθολική ψηφοφορία για τους άρρενες άνω των 25 ετών, αποκλείοντας μόνο τους υπηρέτες και τους μαθητευόμενους τεχνίτες που δεν είχαν οποιαδήποτε ιδιοκτησία.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου